Tờ báo TT xưa nay rất chỉn chu, thận trọng về từ ngữ, nhất là tiếng Việt. Nhưng thời gian gần đây, chả hiểu sao bị khá nhiều lỗi sử dụng từ ngữ. Ví dụ, trong tin về nghệ sĩ Út Bạch Lan trên báo điện tử sáng 5.11, báo viết rằng: "NSƯT Út Bạch Lan sẽ được liệm tại tư gia lúc 12g trưa nay, ngày 5-11, sau đó di quan đến chùa Ấn Quang, 243, Sư Vạn Hạnh, P.9, Q.10, TP.HCM và quàng tại đây. Lễ động quan lúc 7g ngày 8-11, sau đó đưa đi hỏa táng tại Bình Hưng Hòa". Cũng có thể, do phát âm giọng Nam Bộ nên dẫn đến trường hợp nhầm lẫn giữa “quàn” và “quàng”, cũng như thường có sự nhầm lẫn về các vần “an” và “ang”, “ac” và “at”, “uôn” và “uông”, “uộc” và “uột”, “ăc” và “ăt”… Nhưng đã đưa lên mặt báo thì phải chuẩn theo ngôn ngữ đại chúng, phổ thông chứ không nên theo phát âm vùng miền. Phải nói ngay, "quàn" chứ không phải "quàng". Quàn và quàng đều là từ thuần Việt, “quàn” là từ cổ, nay ít dùng. Nó có nghĩa giữ lại, lưu lại cái gì đó trong một thời gian nhất định. Từ này bây giờ thường chỉ dùng trong trường hợp tang lễ, tức là lưu quan tài, linh cữu lại một thời gian để cúng tế, làm lễ, phúng viếng. Trong một trường hợp khác, “quàn” cũng có nghĩa là trói buộc, đè nén. Trong văn học dân gian có truyện tiếu lâm, anh lính lệ ghét viên quan huyện tàn ác liền bảo “Quan quán quạn chi quan, quàn dân; Dân dấn dận chi dân, dần quan” (Quan là quan, thì quan quàn dân. Dân là dân, thì dân dần quan). Dần có nghĩa là đánh cho nhừ đòn. "Quàng" là động tác vòng tay ôm vai, ôm cổ người khác, nó cũng được mở rộng nghĩa là trói buộc. Người ta thường nói quàng vai bá cổ để chỉ sự thân mật, thông tục trong mối quan hệ. Ngoài ra, “quàng” còn có nghĩa xấu, để chỉ những việc không hay không tốt, sự vướng víu, ví dụ: "Thấy người sang bắt quàng làm họ", "Đi đâu mà vội mà vàng/Mà vấp phải đá, mà quàng phải dây/Đủng đỉnh như chúng em đây/Chẳng đá nào vấp, chẳng dây nào quàng". Nhân đây, bàn thêm từ “quan” và “quang”. Rất nhiều người, nhiều báo dùng sai, nhầm lẫn giữa 2 từ này, ví dụ viết (hoặc nói) đi thăm quan, thái độ bàng quang… Khi đi xem một cái gì đó tận nơi, chứng kiến những điều thực tế (để đối chiếu lại với những gì người ta đã nói) thì phải dùng từ “tham quan” chứ không phải “thăm quan”. “Quan” là từ Hán Việt, có nghĩa là xem, tuy đều là nhìn bằng mắt nhưng khác với “kiến” là thấy, khác với “thị” là nhìn, khác với “khán” là trông, coi. “Tham” là từ Hán Việt, có nghĩa là dự vào, tham gia vào hoạt động hoặc việc gì đó, cũng có nghĩa thăm. Khi đi với “quan” thì phải dùng từ “tham” thành tham quan, chứ không phải từ “thăm” bởi sẽ lộn xộn, dở ông dở thằng. “Bàng quan” dùng để chỉ sự thờ ơ, dửng dưng, thiếu trách nhiệm của ai đó. “Bàng” có nghĩa thờ ơ, dửng dưng; “bàng quan” có nghĩa là xem, quan sát cái gì đó, vụ việc gì đó một cách thờ ơ. Không thể đề cập đến nghĩa này mà lại dùng từ “bàng quang” bởi bàng quang là từ dùng trong y học, chỉ cái bọng đái, chứa nước tiểu trong cơ thể. Những từ như vậy nghĩa khá rõ, nên những cái sai ấy là sai sơ đẳng, lẽ ra không thể sai với người có kiến thức. >> Đừng biến con mình thành 'đa cấp dịch vụ khoa học' thông qua lớp học kích hoạt não --------------------------------------------- Theo Nguyễn Thông/baodatviet
0 Comments
Leave a Reply. |
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀTẤT CẢ
Thích giao tiếp, chọn marketing, ngoại thương có hợp không? 20.000 thí sinh cả nước tranh tài tại English Champion Hướng đi mới cho học sinh tốt nghiệp THCS 4 trường đại học Việt Nam được tổ chức HCERES kiểm định chất lượng Khánh thành trường học mô hình toàn diện TH School Lịch thi chính thức kỳ thi quốc gia 2017 Vì sao bạn cần 4 cái ôm mỗi ngày để tồn tại? Ngành nghề cần đến 3 triệu lao động? Được nhà băng tặng 100 triệu chi tiêu trong 1 tuần Cha mẹ nên bắt đầu dạy con làm việc nhà như thế nào? Dạy con cách giúp đỡ người khác Danh mục giáo dục, đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân Người "thường thường" mới thích tụ tập bạn bè, còn người thông minh chỉ muốn ở một mình Học mà không biết làm được việc gì! Bí quyết thành công của CEO Google: Thư giãn và vui vẻ Từ năm 2018, học sinh lớp 11 - 12 chỉ còn học 5 môn? Loại bỏ những cuộc thi gây áp lực Bé 11 tuổi là một trong 10 công dân trẻ tiêu biểu năm 2016 của TP HCM Chương trình giáo dục phổ thông mới: Giảm hơn phân nửa số môn học Có nên dạy tiếng Anh bằng tiếng Việt? Bỏ điểm sàn đại học: Có giảm cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp? Đã qua thời "con ngoan, trò giỏi" Cần đưa khởi nghiệp vào chương trình đào tạo "Cần cù là huyền thoại, hiếu học là ngộ nhận" Bổ nhiệm cán bộ siêu tốc: Đừng nhìn bằng cấp Muốn thi Sử điểm cao, đọc kỹ sách giáo khoa Sống ở đời nên học cách cúi đầu Học tiếng Anh trong trường không đủ để giao tiếp Không thể tin, ca khúc ‘Ông bà anh’ đã được đưa vào đề thi Ngữ văn lớp 12 Hơn 70.000 giáo viên sẽ thất nghiệp: Cơ cấu lại trường sư phạm ra sao? Hiến kế giúp start-up giữ chân người tài Thành công hơn nhờ làm việc... ít hơn Giới trẻ băn khoăn gì khi khởi nghiệp? Muốn thành công ở tuổi 20, hãy làm theo 7 điều này Làm thế nào để giàu mà không cần trúng số? Chủ tịch Thế giới di động Nguyễn Đức Tài: Đừng khởi nghiệp chỉ vì đam mê Thí sinh có tối đa 10 nguyện vọng vào ĐH Người thành công sẽ không bao giờ nói ra những điều này Lỗi phát âm là nguyên nhân dùng từ sai Đừng biến con mình thành 'đa cấp dịch vụ khoa học' thông qua lớp học kích hoạt não Nhiều sinh viên cháy túi vì những khóa học làm giàu Bộ Giáo dục lại “chỉnh” xét tuyển đại học 2017 Tiếng Anh theo cách nhìn người Việt Bộ trưởng Giáo dục: Rất trăn trở với 191.000 cử nhân thất nghiệp Chỉ 10% số người được hỏi trả lời đúng cả hai đáp án của câu đố này! Bạn thuộc nhóm nào? Nếu trả lời đúng 5 câu đố này, bạn xứng đáng được nhận vào Đại học Oxford Một nghề thì sống, đống nghề thì... sống tốt hơn Chàng trai Việt lập kỳ tích: đạt 4 kỷ lục thế giới về trí nhớ Đề án ngoại ngữ 2020 sẽ tập trung vào tiếng Anh Bức thư gửi mẹ đẫm nước mắt của nữ sinh mồ côi Phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia 2017 Công bố phương án thi THPT Quốc gia năm 2017 Công bố 14 đề thi minh họa kỳ thi THPT quốc gia năm 2017 ÁP DỤNG THÔNG TƯ MỚI VỀ ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC TỪ 11/2016 THI THPT QUỐC GIA: HỌC SINH LÊN MẠNG "TẬP BƠI" KỲ THI THPT QUỐC GIA NĂM 2017 CÓ GÌ MỚI? |